Kupno nieruchomości to proces wieloetapowy, który nierzadko wymaga weryfikacji informacji lub stanu prawnego we własnym zakresie. Niekiedy bywa też tak, że jesteśmy zainteresowani nabyciem konkretnego gruntu, lecz nikt nie potrafi nam wskazać właściciela danego terenu. Możliwe jest jednak ustalenie właściciela działki za darmo – w tym artykule podpowiadamy, jak wygląda cały proces wyszukiwania osoby, do której przynależy grunt.
Wyszukiwanie właściciela działki
Internauci bardzo często kierują do nas pytania związane z odnajdywaniem właściciela działki. Jak znaleźć właściciela działki? Gdzie można ustalić numer księgi wieczystej? Czy można znaleźć właściciela gruntu za darmo? Dzieje się tak z wielu powodów: otwarcie postępowania spadkowego, w skład którego wchodzi dany grunt, chęć zweryfikowania statusu prawnego działki czy chociażby ustanowienie służebności koniecznej przebiegającej przez konkretną działkę. Wprowadzenie przepisów związanych z ochroną danych osobowych sprawiło, iż odnalezienie numeru księgi wieczystej lub bezpośrednie ustalenie nazwiska właściciela jest zadaniem nieco bardziej czasochłonnym. Jeśli jednak posiadamy stosowny interes prawny, czyli wiarygodne i racjonalne uzasadnienie, w dalszym ciągu możemy znaleźć właściciela działki. Do tego potrzebne będą nam informacje, które omówimy poniżej.
Krok 1 – ustalenie numeru działki ewidencyjnej
Pierwszym krokiem jest znalezienie miejsca, w którym zlokalizowana jest interesująca nas działka. Do tego posłuży nam krajowy geoportal, w którym zapisane są takie informacje jak powierzchnia działki, obręb ewidencyjny czy też interesujący nas numer działki ewidencyjnej. Na wstępie upewniamy się, że w prawym górnym kafelku pod nazwą „Zawartość mapy” zaznaczona jest opcja „Krajowa Integracja Ewidencji Gruntów”. Następnie możemy swobodnie przesuwać mapą, przybliżać ją i oddalać, jednak każdy ruch wymaga od nas cierpliwości. Baza danych jest na tyle rozbudowana, iż geoportal może działać bardzo opornie i powoli ładować informacje. Kiedy znajdziemy wybrany przez nas grunt, klikamy na strzałkę, a następnie na turkusowy kafelek z literą „i” – wówczas ukażą się wszelkie ogólnodostępne informacje. Zapisujemy pierwszy z numerów widniejący pod nazwą „Numer działki” – dzięki niemu możliwe będzie ustalenie numeru księgi wieczystej.
Krok 2 – ustalenie numeru księgi wieczystej
Księga wieczysta jest specjalnym dokumentem, z którego można odczytać wszelkie informacje dotyczące konkretnego budynku lub gruntu. Znajdują się w niej takie informacje jak nazwiska właścicieli, ograniczenia rzeczowe czy obciążenia hipoteczne. Ustalenie numeru może odbyć się na trzy sposoby:
- Poprzez złożenie wniosku do Wydziału Ksiąg Wieczystych we właściwym sądzie rejonowym – należy wówczas wskazać istotny interes prawny, np. konieczność postępowania spadkowego, w skład którego wchodzi dany grunt.
- Poprzez uzyskanie wypisu z Państwowej Ewidencji Gruntów – tu także konieczne jest przedstawienie interesu prawnego, np. zamiar weryfikacji i sprostowania ewentualnych nieprawidłowości.
- Poprzez wykupienie usługi na stronie ksiegiwieczyste.pl – nie trzeba wykazywać interesu prawnego, lecz trzeba uiścić opłatę w wysokości 39,99 PLN.
Otrzymując numer księgi wieczystej, jesteśmy już o krok od ustalenia nazwiska właściciela gruntu.
Krok 3 – weryfikacja stanu prawnego w bazie ksiąg wieczystych
Ostatnim elementem jest sprawdzenie bazy ksiąg wieczystych, która nieodpłatnie prowadzona jest przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Przy pomocy uzyskanego numeru księgi wieczystej wprowadzamy dane, a następnie pobieramy lub przeglądamy informacje na temat danego gruntu. Sama księga wieczysta jest dokumentem, który składa się z pięciu działów:
- Dział I-O: „Oznaczenie nieruchomości”, czyli dział, w którym przedstawione są wszelkie dane geodezyjne i adresowe związane z budynkiem lub działką. Jeśli mówimy o budynku, znaleźć będzie można takie informacje jak liczba kondygnacji, powierzchnia użytkowa czy dane adresowe w przypadku odrębności lokali;
- Dział I-Sp: „Spis praw związanych z własnością”, czyli dział, w którym zapisane są prawa właścicieli lub wieczystych użytkowników. Znaleźć tu można dane na temat służebności gruntu, możliwości korzystania z infrastruktury oraz udziałów przypadających odrębnym lokalom w całości budynku;
- Dział II: „Własność”, czyli szczegółowe informacje na temat osoby, która jest właścicielem lub wieczystym użytkownikiem danego gruntu, mieszkania czy domu. Dzięki temu działowi możemy sprawdzić, czy osoba podająca się za właściciela gruntu w rzeczywistości ma prawa do zarządzania działką oraz czy nie ma współwłaścicieli;
- Dział III: „Prawa, roszczenia i ograniczenia”, czyli dane na temat ewentualnych praw lub roszczeń przysługujących osobom trzecim wobec gruntu czy nieruchomości. Analiza tego działu pozwoli nam uniknąć kupna lokalu czy domu bez dożywotnika, obciążenia komorniczego lub zapisu z możliwością pierwokupu;
- Dział IV: „Hipoteka”, czyli informacje na temat zaciągniętych zobowiązań: jego wysokości, waluty oraz banku udzielającego kredytu hipotecznego. Dzięki temu mamy pewność, że zaraz po zakupie lokalu nie zgłosi się do nas instytucja finansowa z żądaniem zaspokojenia roszczenia hipotecznego.
Szczegółowa i dokładna analiza stanu prawnego księgi wieczystej pozwoli uniknąć szeregu nieporozumień czy nieprzyjemnych niespodzianek po zakupie gruntu lub lokalu. Warto zatem poświęcić czas i upewnić się, że zapewnienia sprzedającego w stu procentach pokrywają się z rzeczywistością.
