Obostrzenia związane z pandemią koronawirusa to rzeczywistość, z którą jesteśmy zmuszeni mierzyć się od ponad roku. Wiele branż poważnie ucierpiało, szereg innych oberwało rykoszetem, jednak niektóre gałęzie gospodarcze wyszły na całej sytuacji niezwykle korzystnie. Jaki wpływ na rynek nieruchomości wywarł COVID-19? Artykuł ten podsumuje analizy oraz badania statystyczne, których podjęli się ekonomiści i statystycy związani z rynkiem nieruchomości, a w szczególności dr Maciej Koszel (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu)
Charakterystyka badań
Aby możliwie jak najdokÅ‚adniej oddać stan rzeczywisty i nakreÅ›lić niezakÅ‚amany obraz badaÅ„, należy przedstawić metodologiÄ™, której podjÄ™li siÄ™ autorzy. CaÅ‚ość badaÅ„ miaÅ‚a charakter wywiadu z osobami należącymi do grupy zawodowej zwiÄ…zanej z nieruchomoÅ›ciami. ByÅ‚y to zarówno kobiety, jak również mężczyźni, a zdecydowana wiÄ™kszość ankietowanych mieÅ›ciÅ‚a siÄ™ w przedziale wiekowym 30-49 lat. 9 na 10 uczestników badania legitymowaÅ‚o siÄ™ wyksztaÅ‚ceniem wyższym, a 8 na 10 respondentów pracowaÅ‚o na stanowisku kierowniczym w biurze nieruchomoÅ›ci, peÅ‚niÅ‚o funkcjÄ™ menedżera lub przedstawiaÅ‚o siÄ™ jako wÅ‚aÅ›ciciel dziaÅ‚alnoÅ›ci.Â
Na pytania odpowiadało się zgodnie z najlepszą posiadaną wiedzą oraz własnymi obserwacjami. Odpowiedzi dotyczyły pytań, które badały natężenie danego zjawiska w ramach pięciostopniowej skali:
1. Dane zjawisko występowało w znacznym stopniu;
2. Dane zjawisko występowało w nieznacznym stopniu;
3. Trudno określić natężenie danego zjawiska;
4. Zaobserwowano zjawisko przeciwne do stwierdzenia w nieznacznym stopniu;
5. Zaobserwowano zjawisko przeciwne do stwierdzenia w znacznym stopniu;
Czy utrudnienia sÄ… realne?
Choć pytanie to zdaje siÄ™ być wyłącznie formalnoÅ›ciÄ…, to dla zachowania formalnego porzÄ…dku musiaÅ‚o zostać zadane. 90% ankietowanych deklaruje, że prowadzenie dziaÅ‚alnoÅ›ci jest utrudnione, 80% respondentów podkreÅ›la, że potrzebne jest wsparcie rzÄ…du, a 70% stwierdza, że sytuacja jest zagrożeniem. Równolegle wielu przedsiÄ™biorców patrzy z optymizmem – 72% ankietowanych uważa, że obecny czas to szansa do zdobycia unikatowego doÅ›wiadczenia, a zaledwie co czwarty badany sÄ…dzi, że pandemiÄ™ przetrwajÄ… tylko najsilniejsi i najwiÄ™ksi gracze na rynku. Można wiÄ™c stwierdzić, że sytuacja jest poważna, jednak osoby zwiÄ…zane z rynkiem nieruchomoÅ›ci starajÄ… siÄ™ optymistycznie patrzeć w przyszÅ‚ość.
Jakie trudności napotykają brokerzy nieruchomości?
Kolejna grupa pytaÅ„ dotyczyÅ‚a najczęściej spotykanych przeszkód oraz stopnia, w jakim utrudniaÅ‚y one codzienne funkcjonowanie zawodowe w branży. Respondenci najczęściej wskazywali spadek spotkaÅ„ z klientami – ten zostaÅ‚ odnotowany w stopniu znacznym przez 69% uczestników badaÅ„, a w stopniu nieznacznym przez 16%. Kolejnym problemem okazywaÅ‚o siÄ™ finalizowanie transakcji rozumiane jako podpisanie umowy: w stopniu znacznym wskazaÅ‚o na tÄ™ odpowiedź 46% badanych, w stopniu nieznacznym przez 29%. Trzecie miejsce zajęła odpowiedź dotyczÄ…ca zmniejszenia przychodów z tytuÅ‚u prowadzonej dziaÅ‚alnoÅ›ci, na co uskarża siÄ™ 6 na 10 ankietowanych: 28% osób odczuÅ‚o to znacznie, 31% respondentów zaÅ› nieznacznie.
Które segmenty nieruchomości najmocniej ucierpiały?
Prowadzenie wÅ‚asnej dziaÅ‚alnoÅ›ci agencyjnej w tej branży nie oznacza jedynie obrotu mieszkaniami czy domami osób prywatnych – to także biura, pawilony handlowe, lokale usÅ‚ugowe, hale magazynowe, dziaÅ‚ki czy grunty rolne. Jak siÄ™ okazuje, najciężej dotkniÄ™tym segmentem okazaÅ‚y siÄ™ nieruchomoÅ›ci handlowe – aż 78% brokerów wskazaÅ‚o na znaczne lub nieznaczne pogorszenie sytuacji. Kolejnym najbardziej poszkodowanym obszarem jest sektor usÅ‚ugowy, wskazany przez 71% respondentów. Pandemia okazaÅ‚a siÄ™ być najÅ‚agodniejsza dla obiektów magazynowych, z którymi kÅ‚opoty odczuÅ‚o okoÅ‚o 27% badanych. Sektor mieszkaniowy z kolei ulegÅ‚ pogorszeniu znacznemu lub nieznacznemu dla 2 z 3 ankietowanych.
Perspektywy na przyszłość dla rynku nieruchomości
Ostatni segment badań dotyczył predykcji respondentów związanych ze swoją branżą, które dotyczyły zróżnicowanych płaszczyzn: od zainteresowania klientów przez postawę deweloperów aż po poziom konkurencyjności. Co ciekawe, w wielu kwestiach poszczególni przedstawiciele branży wykazywali brak zdecydowania, a nawet kompletnie odmienne stanowiska. Największe niezdecydowanie pojawiło się przy przyszłym zakresie działalności danych przedsiębiorców: 58% osób z branży nie wie, czy poszerzy, czy też będzie zawężać profil świadczonych usług. Największa polaryzacja odpowiedzi z kolei pojawiła się przy pytaniu o wzrost lub spadek zainteresowania współpracą z biurem nieruchomości: 7% respondentów przewiduje znaczny spadek zainteresowania, 34% nieznaczny spadek, 33% nieznaczny wzrost, a 8% znaczny wzrost.
Przedstawiciele branży najczarniejsze scenariusze snują dla perspektyw przyszłych inwestycji deweloperskich: 2 na 3 osoby twierdzą, że nastąpi spadek lub stagnacja budownicza, zaledwie 3% ankietowanych przewiduje jakikolwiek wzrost w tym obszarze. Co ciekawe, respondenci z optymizmem patrzą na jakość usług post-pandemicznych, które według 37% ankietowanych ulegną polepszeniu. Można się doszukiwać korelacji pomiędzy chęcią zdobycia nowego doświadczenia a wiarą w to, że po pandemii wrócimy do branży jeszcze silniejsi i lepsi niż do tej pory.