Ile kosztuje przepisanie mieszkania?

Przeniesienie własności mieszkania następuje zawsze w formie aktu notarialnego – niezależnie od tego, czy jest to sprzedaż czy darowizna. Druga z form przekazania mieszkania jest niezwykle ciekawa – przepisanie mieszkania to szybki i tani sposób na przeniesienie własności nieruchomości. Dzisiejszy artykuł przybliży nieco instytucję darowizny i wyjaśni, ile kosztuje przepisanie mieszkania na najbliższe osoby.

Na czym polega przepisanie mieszkania?

Terminem „przepisanie mieszkania” zwyczajowo określa się umowę darowizny pomiędzy członkami rodziny, którzy przyjmują rolę darczyńcy i obdarowanego. Gdy chcemy przekazać lokal naszym dzieciom, rodzeństwu, wnukom lub innym bliskim, konieczne będzie przepisanie mieszkania. Aby to działanie uprawomocnić, należy sporządzić umowę w formie aktu notarialnego, co z kolei wiąże się z uiszczeniem taksy notarialnej. Jednak to nie koniec kosztów: obdarowany musi zgłosić ten fakt urzędowi skarbowemu i – jeśli to konieczne – odprowadzić podatek, o czym powiemy w dalszej części wpisu.

Sporządzenie umowy w formie aktu notarialnego i uiszczenie opłat sprawia, że obdarowany staje się właścicielem przepisanego mieszkania. Warto wspomnieć, że obdarowany nie musi pochodzić z kręgu rodziny; mogą to być także osoby niespokrewnione: przyjaciele, znajomi, a nawet firmy czy fundacje charytatywne. Sama darowizna różni się pomiędzy trzema innymi popularnymi formami przekazania nieruchomości, jaką jest sprzedaż, umowa dożywocia czy sporządzenie testamentu:

• Od sprzedaży różni się faktem, że darowizna jest nieodpłatna, a sprzedaż odpłatna;
• Od umowy dożywocia różni się tym, że nowy właściciel mieszkania nie musi zapewniać dożywotniego utrzymania poprzedniemu właścicielowi;
• Od testamentu różni się kwestią mocy prawnej – umowa darowizny natychmiast się uprawomocnia, zaś testament dopiero w momencie zakończenia postępowania spadkowego, czyli najszybciej po śmierci właściciela lokalu.

Ile kosztuje przepisanie mieszkania?

Koszt przepisania mieszkania uzależniony jest od wyceny nieruchomości – to na tej podstawie oblicza się taksę notarialną stanowiącą bezpośredni ciężar finansowy. Widełki wysokości maksymalnych kosztów notarialnych z tytułu darowizny kształtują się następująco:

• przy 3.000 złotych – 100 złotych;
• powyżej 3.000 złotych do 10.000 złotych – 100 złotych + 3% od nadwyżki powyżej 3.000 złotych;
• powyżej 10.000 złotych do 30.000 złotych – 310 złotych + 2% od nadwyżki powyżej 10.000 złotych;
• powyżej 30.000 złotych do 60.000 złotych – 710 złotych + 1% od nadwyżki powyżej 30.000 złotych;
• powyżej 60.000 złotych do 1.000.000 złotych – 1010 złotych + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 złotych;
• powyżej 1.000.000 złotych do 2.000.0000 złotych –  4.770 złotych + 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 złotych;
• powyżej 2.000.000 złotych –  6.770 złotych + 0,25% od nadwyżki powyżej 2.000.000 złotych, nie więcej jednak niż 7.500 złotych w przypadku osób zaliczonych do I grupy podatkowej lub 10.000 złotych w przypadku pozostałych osób.

Jeśli więc wycenimy nieruchomość na 360.000 złotych, zapłacimy 2210 złotych taksy notarialnej (1010 złotych + 0,4% z 300.000 złotych, czyli 1200 złotych). Taksę notarialną wskazuje strona wskazana w akcie: może to być darczyńca, obdarowany lub obie strony w sposób solidarny. Na koniec warto zwrócić uwagę, że powyższe kwoty są wskazaniem maksymalnym, co oznacza, że koszty przepisania lokalu mogą być niższe.

Ile wynosi podatek od darowizny?

Aby obliczyć podatek od darowizny, konieczne będzie uwzględnienie dwóch kwestii: stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym oraz wartości darowanego przedmiotu. Stopnie pokrewieństwa pozwalają przypisać obdarowanego do jednej z grup:

• Grupa 0 – małżonek, dziecko, rodzic, rodzeństwo, dziadkowie, pradziadkowie, wnuki, prawnuki, pasierbowie, macocha i ojczym;
• Grupa 1 – osoby z grupy 0 oraz teściowie, zięć i synowa;
• Grupa 2 – ciotki i wujkowie;
• Grupa 3 – członkowie dalszej rodziny i osoby niespokrewnione;

Osoby będące w grupie zerowej mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku i darowizn pod warunkiem zgłoszenia darowizny w terminie do 6 miesięcy od umowy darowizny. Wszystkie inne osoby mają obowiązek zgłoszenia opłacenia podatku w terminie do 1 miesiąca. 

Gdy wiemy już, do jakiej grupy podatkowej należymy, możemy zająć się wartością darowizny. Wartość darowanego przedmiotu pozwala ustalić kwotę opodatkowania, którą oblicza się na poniższej zasadzie:

Wartość przedmiotu – kwota wolna od podatku = wartość do opodatkowania

Progi kwot wolnych od podatku kształtują się następująco:

• Dla grupy 1 – 9.637 złotych;
• Dla grupy 2 – 7.276 złotych;
• Dla grupy 3 – 4.902 złotych;

Wiedząc, w której jesteśmy grupie oraz jakie są kwoty wolne od podatku, możemy obliczyć podatek na podstawie obliczonej wartości do opodatkowania:

Po szybkiej analizie tabeli widać, że przepisanie domu nie będzie ekonomiczną kulą u nogi obdarowanego tylko gdy należy on do 0 lub 1 grupy podatkowej. Osoby dalej spokrewnione, będące w trzeciej grupie podatkowej mogą zapłacić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych podatku z tytułu umowy darowizny.